ŞEFFAF PLAKLAR

Şeffaf plaklar, ortodontide daha estetik uygulamaların arayışı sonucu günümüzde teknolojinin de katkısıyla ortaya çıkmış telsiz ortodonti tekniğidir. Şeffaf plaklarda tedavi planlaması dijital olarak yapılabilmektedir ve tedavi sonucunu bilgisayar yazılımı ile hastaya gösterebilmek mümkün olabilmektedir.

Plakların üretimi, dijital planlamadaki her adım için üç boyutlu yazıcıyla üretilen reçine diş modelleri üzerine her firmanın kendine has geliştirdiği plastik plakların basılmasıyla olmaktadır. Ki daha ileri teknolojide reçine model üretilmeksizin direk plak üretimi gibi teknikler de mümkün olabilmektedir.

Şeffaf plaklarla, sabit tel tedavisinde yapılabilen her hareketi yapabilmek için pek çok ilave uygulama yapılmakta ve geliştirilmektedir. Bu ilave uygulamaların başında dişlerin üzerine yapıştırılan ya da yerleştirilen kompozit ataşmanlar gelmektedir. Bunlar tedavi sürecinin belli aşamasında yerleştirilen ve tedavi bittiğinde tamamen çıkartılan hareket yardımcılarıdır.

Şeffaf plaklarda dişlerin hareketlerini destekleyen bir başka uygulama da ağız içi elastiklerin değişik kullanımlarıdır. Ancak yine de bazı diş hareketlerini şeffaf plakla yapmak oldukça zor olabilmektedir.

Şeffaf plak uygulamalarında dişleri doğru pozisyonda ve kapanışta yerleştirmek için dişlerin arasından aşındırmalar ve mini vida gibi iskeletsel destek uygulamalarından faydalanabilmektedir. Bu uygulamalar normalde tel tedavisi sırasında da sıklıkla yapılmaktadır.

Şeffaf plaklar dişlere takıldıklarında kalınlıkları fazla olmadığı ve ataşmanlar diş rengindeki kompozitten yapıldığı için belli olmamaktadır.

Şeffaf plaklarda ağrı, ilk diş hareketleri başlarken olmakta ve her yeni plak değişiminde belli miktarda dişlerde sıkışma hissi duyulmaktadır. En baştaki ağrı düzeyi, sonraki plaklarda görülmemektedir. Tedavi başlangıcında görülen bu ağrı olayları, tel tedavisi sırasında da görülmektedir. Tel tedavisi sırasında dudak ve yanaklarda tellerin neden olduğu yumuşak doku tahrişleri, telsiz ortodonti uygulamalarında elbette görülmemektedir. Bu durum şeffaf plaklar için önemli bir avantajdır.

Şeffaf plaklar, ortodonti uzmanının çalıştığı firmaya ve uyguladığı tekniğe göre değişen sürelerle -ki genelde iki haftalık periyotlar uygulanır- değiştirilmektedir. Bu telsiz ortodontide tedavi başarısı hastanın plakları maksimum kullanmasına bağlıdır ki günde 22 saatlik kullanım tavsiye edilendir. Yalnızca yemek yerken ve sıcak içecek tüketirken çıkarılmalıdırlar. Plaklar takılıyken sakız çiğnenmemeli, fazlaca renklendirici ya da asitli içecekler tüketilmemelidir. Şeffaf apareyler, yemek için ağızdan çıkarıldıklarında soğuk suyla yıkanmalı ve ortodontist tarafından verilen koruyucu aparey kutusunda saklanmalıdır. Yemeklerden sonra dişler mutlaka fırçalandıktan sonra plaklar takılmalıdır.

Şeffaf plakların ilk kullanımında birkaç gün konuşmada çok hafif bozulma olabilmektedir. Ancak dil, plakların şekline kısa sürede uyum sağlayarak sesleri yine eskisi gibi çıkarabilecektir.

Şeffaf plakların en büyük avantajları, tel tedavisindeki sabit uygulamalara göre daha estetik olmaları, sabit tellerle kısıtlanan sert yiyeceklerin serbest olması ve ayrıca tellerin arasını temizleme sıkıntısının olmamasıdır. Diş eti rahatsızlıklarının ve diş çürüklerinin gelişme ihtimali de daha azdır.

Şeffaf plakların en büyük dezavantajı ise tümüyle hastanın kullanım performansına bağlı başarısız sonuçlar alınabilmesidir. Yetersizlikleri ise çok ileri düzeydeki çene darlıkları ve çene gelişim yetersizliklerini tek başlarına tedavi edememeleridir. Ayrıca çene eklem (Temporomandibuler Eklem) rahatsızlığı bulunan hastalarda kullanımlarına dikkat edilmelidir. Bu tür rahatsızlığı bulunan hastalarda kapanışı istenmeyen yönde değiştirebilir ve bozabilirler. Ya da eklem içi düzensizliğin toparlamasına katkıda bulunabilirler, tıpkı eklem stabilizasyon splintlerinin yaptığı gibi. Bu tip nedenlerden pek çok ortodontik tedavi gibi bu telsiz ortodonti tedavi uygulamalarının da ortodontistlerce yapılması daha uygun olacaktır.